Laktoferyna a regulacja gospodarki żelaza

Żelazo to pierwiastek uczestniczący w szerokim spektrum procesów metabolicznych, m.in.  syntezie i rozkładzie hormonów, tworzeniu i naprawie DNA, neutralizacji niebezpiecznych reaktywnych form tlenu czy w reakcjach odpornościowych organizmu, w tym detoksykacji. Mikroelement ten jest także aktywnym składnikiem białek transportujących tlen w organizmie – hemoglobiny we krwi i mioglobiny w mięśniach¹. Niezwykle istotne jest więc dostarczanie żelaza w odpowiednich ilościach tam, gdzie jest ono potrzebne.

U noworodków i niemowląt regulacja poziomu żelaza i jego metabolizm nie są jeszcze wykształcone, a zarówno niedobór, jak i nadmiar mogą być groźne dla zdrowia¹. Badania potwierdzają, że skutecznym i bezpiecznym regulatorem żelaza już u tak młodych organizmów jest białko laktoferyna, która naturalnie występuje w mleku matki¹. Sztandarową cechą tego białka jest zdolność silnego i odwracalnego wiązania jonów żelaza oraz dostarczanie ich do odpowiednich komórek¹.

U dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym występuje ryzyko zbyt wysokiego wchłaniania żelaza, co skutkować może m.in. zaburzeniami rozwoju mikroflory jelitowej, a także zwiększonym namnażaniem drobnoustrojów chorobotwórczych¹. Mleko modyfikowane często wzbogacane jest żelazem, nie zawiera zaś laktoferyny. Z powodzeniem można jednak stosować suplementy diety zawierające bydlęcą laktoferynę, która jest produktem całkowicie bezpiecznym, pozbawionym działań niepożądanych¹.

Ponadto, wiązanie żelaza przez laktoferynę chroni organizm przed szkodliwym działaniem tego pierwiastka w wolnej formie. Jest ono m.in. składnikiem odżywczym wielu patogenów, a nawet komórek nowotworowych². Porównano także działanie laktoferyny i siarczanu żelaza w leczeniu anemii, częstej przypadłości m.in. kobiet w ciąży. Badania w tej grupie kobiet wykazały wysoką skuteczność laktoferyny w zwiększaniu poziomu żelaza i rzadsze występowanie efektów ubocznych ze strony przewodu pokarmowego przy jej stosowaniu³.

1. Artym J, Zimecki M. Metabolizm żelaza u noworodków i niemowląt z uwzględnieniem roli laktoferyny.
2. Artym J. Laktoferyna – niezwykłe białko. Wyd. II, Warszawa, Wydawnictwo Borgis Sp. z o.o., 2013, 978-83-62993-07-9.
3. Abu Hashim H, Foda O, Ghayaty E. Lactoferrin or ferrous salts for iron deficiency anemia in pregnancy: A meta-analysis of randomized trials. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2017 Dec;219:45-52. doi: 10.1016/j.ejogrb.2017.10.003. Epub 2017 Oct 4. PMID: 29059584.